Robert W. Keidel biedt mij een bril aan om naar gedragingen, houdingen, keuzes, overwegingen/afwegingen, dynamieken, sytematieken etc. te kijken van heel diverse entiteiten in heel specifieke contexten: gezin, werk, verenigingen, samenwerkingsverbanden, organisaties, bedrijven, scholen, overheden - en ook in de relatie tussen overheden en hun burgers), ecosystemen…

Wat daar gebeurt gaat over een continu evenwicht zoeken tussen de drie punten uit de driehoek van Keidel: autonomie, controle en samenwerking.

Keidel in het kort uiteglegd:

De Driehoek van Keidel: Autonomie, Controle en Samenwerking

De driehoek van Keidel biedt een krachtig raamwerk om organisaties en samenwerkingsverbanden te analyseren. Het model is gebaseerd op drie fundamentele dimensies: autonomie, controle en samenwerking. Deze driehoek helpt om structuren en managementstijlen te begrijpen en te optimaliseren, of het nu gaat om bedrijven, overheden, gemeenschappen of andere organisaties.

De basisdriehoek van Keidel

Keidel identificeert drie kernfactoren die de dynamiek binnen organisaties en teams beïnvloeden:

1. Autonomie – De mate waarin individuen of groepen zelfstandig beslissingen kunnen nemen.
2. Controle – De mate van hiërarchische sturing en regelgeving binnen een organisatie.
3. Samenwerking – De mate waarin interactie en gezamenlijke inspanningen centraal staan.

Elke organisatie bevindt zich ergens binnen deze driehoek, afhankelijk van de context en doelstellingen. Zo hebben startups vaak een hoge mate van autonomie, terwijl overheidsinstellingen doorgaans sterk op controle steunen. Tegelijkertijd zijn samenwerkingsgerichte organisaties, zoals coöperaties en burgerinitiatieven, sterk afhankelijk van samenwerking.

Toepassing op verschillende organisaties

• Gemeenschappen. Gemeenschappen functioneren vaak met een hoge mate van samenwerking en autonomie, terwijl controle minder prominent is.

• Overheden. Overheden leggen meestal meer nadruk op controle om wetgeving en beleidsmaatregelen te handhaven, maar samenwerking is essentieel in beleidsontwikkeling.

• Bedrijven. Bedrijven variëren sterk. Een innovatieve tech-startup heeft bijvoorbeeld veel autonomie, terwijl een multinational vaak sterke controlemechanismen hanteert.

• Stichting Lodewijk de Raet. Hier is een balans tussen autonomie (om burgerschap te stimuleren), controle (om richting te geven aan maatschappelijke ontwikkelingen) en samenwerking (om diverse actoren samen te brengen) cruciaal.

• Wat zou dit zijn/betekenen voor de Florerende Gemeenschap/Het Bondgenootschap? Hoe zouden wij dit invullen?

Variaties op de basisdriehoek

Naast de basisdriehoek introduceert Keidel verschillende andere driehoeken die verdere nuances bieden in organisatorische dynamieken:

Leiderschapsstijlen

• Autonomie: Charismatisch leiderschap
• Controle: Autoritair leiderschap
• Samenwerking: Participatief leiderschap

Besluitvormingsmodellen

• Autonomie: Individuele besluitvorming
• Controle: Bureaucratische besluitvorming
• Samenwerking: Collectieve besluitvorming

Organisatietypes

• Autonomie: Expendable (uitwisselbare) organisaties
• Controle: Hiërarchische structuren
• Samenwerking: Netwerkorganisaties

Bedrijfsstrategieën

• Autonomie: Differentiatie (unieke producten)
• Controle: Kostenleiderschap (efficiëntie)
• Samenwerking: Allianties en partnerschappen

Machtsstructuren

• Autonomie: Decentrale macht
• Controle: Geconcentreerde macht
• Samenwerking: Gedeelde macht

Organisatorische uitdagingen

• Autonomie: Innovatie en ondernemerschap
• Controle: Efficiëntie en standaardisatie
• Samenwerking: Co-creatie en netwerkvorming

Cultuurtypes binnen organisaties

• Autonomie: Ondernemerschapscultuur
• Controle: Bureaucratische cultuur
• Samenwerking: Participatieve cultuur

Manieren van leren en ontwikkelen

• Autonomie: Zelfgestuurd leren
• Controle: Gestructureerde opleiding
• Samenwerking: Leren door cocreatie en experimenten