Ecosystemisch kijken blijft niet beperkt tot een perspectief, het is ook een manier van handelen. Ecosystemisch handelen is het actief inwerken op een sociaal ecosysteem door de onderlinge relaties tussen de verschillende entiteiten te beïnvloeden.
Social Platform Design is niet zeggen wat mensen anders moeten doen, maar de condities creëren waardoor verandering mogelijk wordt.
Social Platform Design is een model dat gericht is op het opwekken van burgerschap en burgerinitiatieven binnen lokale gemeenschappen. SLDR heeft deze methode ontwikkeld, gebaseerd op de visie en de ‘platform design toolkit’ van Boundaryless. Deze aanpak, oorspronkelijk gericht op de markt, hebben we de afgelopen jaren aangepast aan de sociale context van lokale gemeenschappen, met als doel het vergroten van betrokkenheid en het laten floreren van lokale gemeenschappen. Ter verduidelijking: de term 'platform' verwijst in deze context niet naar een digitaal platform, maar naar de veelheid aan analoge verbindingen en ontwikkelingen binnen een lokale gemeenschap.
Social Platform Design benadert een lokale gemeenschap als een ecosysteem waarin verschillende entiteiten – zoals individuen, organisaties, verenigingen, lokaal bestuur, lokale handelaars, instellingen en burgerinitiatieven – met elkaar interageren.
Een belangrijk kenmerk van deze methode is dat ze helpt om het lokale ecosysteem te mobiliseren, in plaats van te vertrekken vanuit de klassieke vraag: “Wat moet die of die anders doen?” Dit houdt in dat de focus ligt op het begrijpen van het ecosysteem zelf en van de behoeften, waardestromen en mogelijkheden die binnen de gemeenschap aanwezig zijn.
Een effectieve platformstrategie mobiliseert het onontgonnen potentieel dat in elke gemeenschap aanwezig is, zoals talenten, ervaringen, kennis, inzichten en de energie van mensen. Het vertrouwen is dat alles binnen de gemeenschap aanwezig is om te floreren, maar door gebrek aan de juiste condities komt dit potentieel nog niet altijd vrij.
- ‘Wat is allemaal potentieel aanwezig binnen de gemeenschap?’
- ‘Wat heeft de gemeenschap nodig om in de toekomst meer te floreren?’
- ‘Waar zit de energie bij mensen?’
- ‘Welk gedeeld belang komt bovendrijven?’
- ‘Welke verbindingen kunnen versterkt of ontwikkeld worden?’
- ‘Welke urgentie ervaren mensen binnen hun gemeenschap?’
- ‘Wie kan welke waarde leveren om een uitdaging aan te pakken?’
Door te focussen op deze vragen creëert de aanpak ruimte voor gerichte strategische ingrepen die de betrokkenheid en het engagement van de gemeenschap opwekken. Social Platform Design introduceert twee cruciale 'stromen' voor waardecreatie binnen lokale gemeenschappen:
Collectief leren (LEER-stroom).
Deze stroom stimuleert een cultuur van samen leren, waarin de gemeenschap in staat is om nieuwe inzichten snel te laten circuleren en verbindingen te maken tussen verschillende entiteiten. In een goed functionerend ecosysteem is er een hoge circulatie van nieuwe ideeën, ervaringen en kennis. Het platform is de motor in dit leerproces door entiteiten aan te moedigen om samen te werken en van elkaar te leren, wat leidt tot nieuwe mogelijkheden, experimenten, engagementen en scenario’s.
Waarde-uitwisseling (WAARDE-stroom).
Deze stroom richt zich op het vergemakkelijken van wederkerigheid en de uitwisseling van waarde (in de breedste zin) tussen entiteiten. Door de waarde-uitwisseling eenvoudiger en toegankelijker te maken, of door belemmeringen weg te nemen, bevordert het platform samenwerking en creëert het mogelijkheden voor nieuw engagement en meer samenwerking. Het platform fungeert als een kruispunt van verbindingen tussen mensen en initiatieven, waardoor de frequentie en de kwaliteit van waardestromen en wederkerigheid toenemen. Dit leidt tot meer engagement en nieuwe mogelijkheden voor samenwerking.
Dit model biedt niet alleen een structuur voor samenwerking, maar creëert ook een omgeving waarin alle betrokkenen zich versterkt voelen om actief bij te dragen aan hun gemeenschap, ook diegenen die zich voorheen niet bewust waren van de waarde van hun inbreng. Het uiteindelijke doel is om burgerschap te stimuleren door de juiste condities daarvoor te scheppen, samen verantwoordelijkheid te dragen en de gemeenschap in staat te stellen proactief in te spelen op de complexe uitdagingen van de toekomst.
Het model omvat verschillende deelstappen
Het Social Platform Model is geen lineair proces, maar een dynamisch geheel waarin verschillende deelstappen door elkaar lopen. Zo is het verkennen en in kaart brengen van het lokale ecosysteem een permanente ontdekkingstocht, die steeds nieuwe inzichten en vragen oproept. Terwijl mensen hun lokale ecosysteem in kaart brengen, worden op andere vlakken en door anderen al onderdelen van de strategie getest. Elke context is uniek en het proces levert telkens nieuwe kennis op over wat de juiste condities zijn voor actief burgerschap, zowel voor ons als voor de lokale gemeenschap. We beperken ons hieronder tot het kort schetsen van de stappen en verwijzen de lezer graag door naar onze website voor verdere info.
