Een florerende gemeenschap streeft naar cultuurverandering. In onze diverse lokale leerplekken gingen pioniers, actieve burgers en partners in dialoog, wat leidde tot ideeën voor de gewenste transitie. Deze ideeën bundelden we in zes transitievelden.
Een florerende gemeenschap grijpt kansen om één of meer van de zes transitievelden te verschuiven. Elke intentie, inspanning of realisatie op dat vlak is een stap in de richting van een meer florerende gemeenschap.
De linkerkant van het kader toont de ongewenste situatie: een gemeenschap met weinig verbondenheid en samenwerking, waar individualisme, onmacht, polarisatie en uitsluiting overheersen. De rechterkant schetst de ‘horizon’ waar we naartoe werken. De horizon geeft richting, maar bepaalt geen vaststaand eind of stappenplan. Het gewenste toekomstbeeld wordt telkens opnieuw lokaal ingekleurd.
Deze verschuiving vraagt lokaal om lef, energie, daadkracht en experiment. Het bondgenootschap richt zich op het versterken van mensen en initiatieven die actief bijdragen aan deze verschuiving. Of het nu gaat om zorg voor elkaar, korte keten, deeleconomie, alternatieve woonvormen of cultuurparticipatie, de invulling is lokaal en gebaseerd op wat burgers zien als hun maatschappelijke opdracht. Wat voor ons centraal staat, is de intentie en drijfkracht van mensen om hun gemeenschap actief vorm te geven.
1. Kracht en Draagkracht
Een gemeenschap floreert wanneer mensen zich goed en krachtig voelen. Individuele kracht vergroot de bereidheid om bij te dragen, terwijl collectieve kracht samenwerking stimuleert en het vermogen versterkt om samen de gemeenschap te dragen.
Welzijn en veerkracht versterken zelfvertrouwen en motivatie, wat essentieel is voor initiatief en het aanpakken van uitdagingen. Krachtige collectieven werken effectiever samen, overstijgen eigen belangen en vinden innovatieve oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken. Dit leidt tot sterkere verbondenheid en veerkracht, waardoor gemeenschappen beter in staat zijn uitdagingen te overwinnen.
2. Samen en verbonden
Een gemeenschap floreert wanneer mensen zich verbonden voelen met elkaar en hun omgeving. Verbondenheid bevordert bijdrage, versterkt collectief bewustzijn en leidt tot samenwerking en nieuwe initiatieven die de gemeenschap vooruit helpen.
Verbondenheid creëert samenhorigheid, solidariteit en eigenaarschap. Mensen voelen zich betrokken, nemen initiatief en steunen elkaar, wat gemeenschappen veerkrachtiger maakt. Een sterke collectieve identiteit en verbondenheid bevordert samenwerking rond gedeelde doelen, stimuleert experimenten en levert oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken. Zo ontstaat een gemeenschap waarin mensen zich gewaardeerd voelen en samen bijdragen aan het welzijn.
3. Circulair en wederkerig
Een gemeenschap floreert wanneer mensen actief bijdragen aan elkaars welzijn en groei. Zowel individuen als collectieven dragen bij aan de bloei van hun gemeenschap, terwijl ze op hun beurt door die gemeenschap ondersteund worden.
Wederkerigheid bevordert onderlinge steun en samenwerking, versterkt eigenwaarde en betrokkenheid en maakt gemeenschappen veerkrachtiger. Door kennis, middelen en hulp te delen, ontstaat vertrouwen en collectieve groei. Deze dynamiek versterkt de gemeenschap, maakt haar beter bestand tegen uitdagingen en draagt bij aan een gezamenlijke toekomst.
4. Gedeelde verantwoordelijkheid
Een gemeenschap floreert wanneer mensen zich mede-eigenaar voelen en gezamenlijk verantwoordelijkheid dragen. Dit gebeurt niet door toewijzing, maar door ze bewust, en met velen, op te nemen.
Samenlevingsknopen zijn complex en diep geworteld. Ze vragen om een gedeelde aanpak en diverse perspectieven. Verantwoordelijkheid delen stimuleert eigenaarschap, solidariteit en samenwerking. Dit versterkt betrokkenheid en accountability, creëert een sterker gemeenschapsgevoel en leidt tot nieuwe, passende oplossingen. Zo ontstaat trots en voldoening in het werken aan gemeenschappelijke doelen.
5. Inclusie en begrip
Een gemeenschap floreert wanneer mensen elkaar begrijpen, ongeacht verschillen, en iedereen kan bijdragen. Door elkaars leefwereld, achtergrond en standpunten te kennen, ontstaat ruimte voor dialoog, respect en samenwerking.
Inclusie waardeert de diversiteit binnen de gemeenschap en ziet het potentieel in ieder individu. Iedereen kan bijdragen op basis van eigen interesses, talenten en competenties, waarbij dit potentieel wordt aangeboord en gewaardeerd. Door barrières te doorbreken en verschillende perspectieven te integreren, groeit vertrouwen en verbondenheid. Dit bevordert synergie en samenwerking over verschillen heen, wat leidt tot een florerende gemeenschap waarin iedereen zich erkend en betrokken voelt.
6. Regeneratie en waardecreatie
Een gemeenschap floreert als de natuurlijke hulpbronnen en het sociale kapitaal wordt versterkt in plaats van uitgeput. Waardecreatie dient mens en natuur en bevordert zelfvoorzienendheid.
Regeneratie herstelt ecosystemen en versterkt sociale banden, wat de veerkracht van gemeenschappen vergroot. Waardecreatie verbetert de levenskwaliteit en stimuleert duurzame sociale, culturele en economische ontwikkeling. Zo bouwen gemeenschappen aan een toekomst waarin mens en natuur samen bloeien.
